Halk arasında ‘40’ının çıkması’ anlamına gelen lohusalık dönemi annenin hem fiziksel hem de duygusal olarak hassas olduğu bir dönemdir.
Lohusalık Kaç Gün Sürer?
Doğumun gerçekleşmesiyle birlikte annenin ve bebeğin hayatında radikal değişiklikler olur. Lohusalık günlerinden itibaren bebek yeni hayatına adapte olmaya çalışırken aynı durum anne için de geçerlidir. Anne için yeni bir hayat başlamıştır ve bu yeni hayat, pek çok yeni sorumluluk anlamına gelir. Yeni sorumlulukların yanı sıra annenin lohusalık döneminde sağlığına dikkat etmesi de büyük önem taşır. Çünkü hem doğum, hem de doğum sonrasında anne, akciğerine pıhtı gitmesinden ciddi enfeksiyonlara karşı birçok riske karşı açık olur. Üstelik doğum sonrasında sütün tam olarak boşaltılamamasına bağlı sorunlar ya da emzirme hatalarına bağlı, meme ucunda yaralar ortaya çıkabilir. Bununla birlikte annenin enerjisinin bebek için de yeterli olması gerektiği gerçeği nedeniyle lohusalık döneminin üstesinden gelmek her zaman çok kolay olmayabilir. “Lohusalık nedir?” diye sorulduğunda aslında bu süre şu anlama gelir: Annenin vücudunun toparlanması, plasentanın çıktığı rahim içindeki yerin iyileşmesi, kanamanın giderek azalarak bitmesi ve annenin hamilelik öncesi haline daha çok yaklaşması. Bu nedenle gerek anne, gerekse bebeğin sağlığı için lohusalık döneminde dikkatli olmak gerekir. Peki lohusalık ne zaman biter? Lohusalık doğumdan sonraki 6 haftayı kapsayan dönemdir. Bu 6 haftalık lohusalık döneminde dikkat edilmesi gerekenler…
Lohusalıkta Dinlenmeyi İhmal Etmeyin
Günlük işler ve bebeğin bakımı sırasında kendinize dinlenme fırsatları yaratmaya çalışın. Bu dönemde aile büyükleri ya da yakınlarınızdan yardım isteyin. Bebeğiniz uyuduğunda siz de uyumaya çalışın.
Kalorisi Yüksek Değil, Sağlıklı Besinler Tüketin
Beslenmenin hem siz hem bebek için büyük önem taşıdığını unutmayın. Kalorisi yüksek besinler yerine sağlıklı ürünleri tercih edin. Yeterli protein aldığınızdan de emin olun. Ara öğünlerde sağlıklı atıştırmalıkları tüketin. Gebelikten kalan fazla kilolardan kurtulmak için acele etmeyin ve bu nedenle eksik beslenmeyin.
Lohusalık Döneminde Spor Yapın
Hareket etmenin kilo kontrolünden depresyondan korunmaya kadar birçok faydası bulunur. Ancak ağır kaldırmak, uzun süre ayakta durmak gibi zarar verecek hareketlerden ziyade, bebekle yürüyüşe çıkmak gibi hem bedeninize hem de ruhunuza iyi gelecek egzersizleri tercih edebilirsiniz.
Şerbetle Sütünüzü Artırmaya Çalışmayın
Lohusalık döneminde çevrenin baskısıyla şerbetli kalorisi yüksek ürünlerle sütün artırılmaya çalışılması hala yapılan en yanlış uygulamalardan birini oluşturur. Doğumun hemen sonrasında hem annenin deneyimsizliği hem de bebeğin tam olarak emme işlemini gerçekleştirememesi nedeniyle daha az süt gelebilir. Ancak zaman içinde üretim artar. Aslında sütün artırılması suyla ve yeterli protein alımıyla ilgili, özellikle çok kalorili beslenmenin faydası bulunmaz. Bu nedenle süt üretimi için aşırı miktarda kalori almak gerekmez. Günlük olarak önceki dönemlerdeki beslenme düzenine göre 500 kalorilik bir artış hem sizin hem de bebeğin sağlıklı kalmasında yeterli olur. Ayrıca bol miktarda sıvı tüketilmeli.
Sıcak Banyo Enfeksiyonlardan Korur
Normal doğum sonrası perine bölgesinin bakımı, oturma banyoları, hemoroid (basur) ve kabızlık gibi sık görülen problemlerin tedavisinin sağlanması ve ağrı kesici ihtiyacının ihmal edilmemesi de önem taşır. Bu nedenle antiseptikli oturma banyolarıyla enfeksiyonlardan korunabileceğiniz gibi rahatlama da sağlayabilirsiniz.
Emzirmeyi Öğrenin
Emzirmenin hem bebek hem de anne için vazgeçilmez olduğunu unutmayın. Ancak doğru emzirme için mutlaka gerekli eğitimi alın. Bu sayede meme başı yaraları ya da yanlış oturmaya bağlı postür bozukluklarının da önüne geçebilirsiniz.
Süt Ateşine Dikkat
Süt kanallarında genişleme ve ilk haftalarda fazla miktarda süt üretimine bağlı bazen annede süt ateşi görülebilir. Bu durumda gerekirse süt pompası ile göğüsler boşaltılarak rahatlamaya çalışın.
Sütü Memede Bırakmayın
Bebeğin sık emzirilmesine karşın bu dönem içinde hem süt miktarının fazla olması, hem de bebeğin tamamını boşaltamaması nedeniyle memede sertlikler olabilir. Bu duruma karşı önlem alınmazsa enfeksiyon gelişme riski bulunduğu için sütü elle veya pompa yardımı ile boşaltarak depolayabilir, emzirme ya da göğüsleri boşaltma öncesinde ılık duş alabilirsiniz.
Bu Süre Önemli!
Doğum sonrası 6-8 hafta kadar kanama devam edebilir ve bu süre boyunca vajinal ilaçların kullanımı ve cinsel ilişkiden kaçınmak gerekir. Ancak kanamanın aşırı olması ya da kokulu bir akıntı enfeksiyona işaret edebileceği için bu durumda mutlaka hekime bilgi vermek gerekir.
Lohusalık Üzüntüsü Depresyona Dönüşmesin
Aşırı yorgunluk ve tükenmeye bağlı ya da yaşanan hormonal değişime paralel olarak doğum sonrası depresyon (baby blues) yaşanabilir. İstatistiklere göre bu dönemde annelerin yüzde 70-80’inde lohusalık üzüntüsü denilen durum, yüzde 10-13’ünde ise lohusalık depresyonu görülür. Bu durumda anneler kendilerini çaresiz hissedebilir. Sorunun daha da ilerlemesinin ve depresyonun önüne geçmek için sosyal destek çok önem taşır. Özellikle bebeğin bakımı sırasında size destek olabilecek birilerinden yardım alın ve sorununuzu mutlaka uzman bir hekimle birlikte çözmeye çalışın.
Risk Grubundaysanız…
Yeni doğum yapmış tüm annelerin lohusalık dönemine özen göstermesi gerekirken, özellikle hamileliğinde fazla kilo almış olanların emboli riski arttığı ve doğum sonrası bakımı güçleştiği için daha fazla dikkat etmeleri gerekir. Ayrıca kiloya bağlı varisler gelişerek dolaşım problemleri yaşanabilir. Bir diğer özel grubu ise diyabetli kişiler oluşturur. Hamilelikte ortaya çıkan diyabet ya da önceden beri diyabetli olan kişilerin özel bakıma ihtiyacı olur. Sezaryen sonrasını da bazı kadınlar çok rahat atlatırken bazen de iki üç hafta boyunca ağrı yaşanabilir. Bu durumda da yardıma ihtiyacı olabilir.
Sık Emzirince Rahim Toparlanır
Previa ve dekolman gibi sorunlar nedeniyle erken doğum yapmış ya da zamanında ama zorlu, problemli doğum geçirmiş kişilerin kanama riski daha fazla olabilir. Çok iri ya da ikiz bebekler doğduktan sonra rahim hemen kendini toparlayamayabilir. Böyle riskli durumlarda kadınlar özel olarak takip edilir. Bunun için kadınlara sık emzirmeleri önerilir. Bu sayede rahim çok daha hızlı toparlanır. Kanamalar devam ettiği sürece de takiplerin devam etmesi gerekir. Bu sırada gerekli görülürse ekstra takviye gereken vitamin ya de mineraller yerine konur. Ayrıca özellikle kilolu anneler için de özel bir beslenme planı oluşturulur.